EMEĞİN MEKÂNI

Endüstri tarihimizin en önemli mihenk taşlarından biri olan Cibali Tütün Fabrikası’nın hikâyesinin giriş bölümü, fabrika yapısının yeni misafiri ve mirasının koruyucusu Kadir Has Üniversitesi içinde yer alan Rezan Has Müzesi’nde anlatılıyor. Müzenin tematik sergilerine ayrılan üst salonunda ziyaretçisini ağırlayan “Cibali Tütün Fabrikası: Emeğin Mekânı” sergisi, fabrikanın yaklaşık 100 yıllık yaşanmışlığına kapı araladı. Sergi, 30 Aralık 2017 tarihine kadar açık kalacak.

Cibali Tütün ve Sigara Fabrikası’nda kullanılan makinaların, eşyaların, belgelerin ve fotoğrafların ait oldukları yere dönebilmeleri adına 2005 yılında başlayan mücadele 2008 yılında sonuçlandı ve eserler İslam ve Bilim Teknolojileri Müzesi envanterine kaydedildikten sonra Rezan Has Müzesi’ne geçici süre ile devredildi. Kadir Has Üniversitesi Rezan Has Müzesi, mirasının koruyucusu olduğu; bir asrı aşkın geçmişe sahip Cibali Tütün Fabrikası ruhunu yeniden yaşatmak ve bu kültür birikimini gelecek nesillere taşımak adına, fabrikadan günümüze ulaşmayı başarmış tütün ve sigara makinelerini, her türlü belge ve bilgiyi; 2009 yılında başlayan ve yaklaşık 2 yıl süren titiz bir konservasyon/restorasyon ve araştırma sürecinden geçirdi. Rezan Has Müzesi CTF’ye ait yaklaşık 2600 eserlik koleksiyona dair düzenlediği uzun soluklu projenin ikinci ayağı olan bu sergi ile böylece eserleri ilk kez sergiliyor ve koleksiyona ufak bir kapı aralıyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemleri ile Türkiye Cumhuriyeti’nin endüstriyel, ekonomik, siyasal, sosyo-kültürel tarihine tanıklık etme olanağı sunan bu koleksiyon, Cibali Tütün Fabrikası’nın Türkiye emek tarihindeki yerini, özellikle de kadının iş gücüne verdiği katkı ve emeği de ortaya koyuyor.

100 yılı aşkın tarihinde gerek birimleri gerek çalışanları ile ülkenin ekonomik ve toplumsal değişim sürecinde hatırı sayılır katkıları olan önemli ve dinamik bir mekânın öyküsünü aktaran bu sergi aynı zamanda, yaşadığımız kentsel dönüşüm sürecinin toplumsal hafızamızdan neleri tamamen silip, neleri kökten değiştirdiğini de bir kez daha hatırlatıyor.